Przemysław Wenerski
Do rolników skierowany jest unijny program "Energia dla wsi". Jego budżet właśnie wzrósł trzykrotnie - do 3 mld zł. Europejski Bank Inwestycyjny zaakceptował wniosek Polski o zwiększenie go o dodatkowe 2 mld zł. Program przewiduje do 25 mln zł pożyczki lub do 20 mln zł dotacji dla beneficjenta - przypomina ministerstwo rolnictwa. Z programu finansowana jest budowa OZE i magazynów energii.
"Energia dla wsi", czyli ile pieniędzy i na jakie inwestycje w OZE może otrzymać rolnik
Wnioski złożone w ramach pierwszego naboru prawie dwukrotnie przekroczyły pierwotny budżet i dotyczyły przede wszystkim wsparcia biogazowni. Po zwiększeniu puli pieniędzy zostanie uruchomiony kolejny nabór wniosków. Prowadzić będzie go Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Program „Energia dla wsi” jest przeznaczony dla rolników, spółdzielni energetycznych lub jej członków.
- Instalacje fotowoltaiczne i instalacje wiatrowe są wspierane w formie pożyczki do 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
- Elektrownie wodne i biogazownie są wspierane w formie dotacji do 65 proc. kosztów kwalifikowanych, alternatywnie pożyczki do 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
- Magazyny energii są wspierane w formie dotacji do 20 proc. kosztów kwalifikowanych.
Rolnik, który skorzysta z programu „Energia dla wsi”, będzie mógł dofinansować instalacje fotowoltaiczne i instalacje wiatrowe o mocy powyżej 50 kW nie większej niż 1 MW; elektrownie wodne i biogazownie rolnicze o mocy powyżej 10 kW nie większej niż 1 MW; magazyn energii pod warunkiem zintegrowania ze źródłem realizowanym w ramach inwestycji.
Spółdzielnia energetyczna lub jej członek w ramach programu będą mogli dofinansować instalacje fotowoltaiczne, wiatrowe, elektrownie wodne i biogazownie o mocy powyżej 10 kW nie większej niż 10 MW; magazyn energii pod warunkiem zintegrowania ze źródłem realizowanym w ramach inwestycji.
Zielona energia dla samorządów. W OZE inwestują gminy na Podlasiu
Z innego rodzaju finansowego wsparcia na inwestycje w zieloną energię korzystają samorządy. Również tu źródłem są fundusze unijne. I również przeznaczane są one głównie w formie kredytów, ale także dotacji.
Kilkanaście samorządów w Podlaskiem zbuduje lub zmodernizuje magazyny energii i ciepła. Zarząd województwa przyznał łącznie 51 mln zł dotacji z Unii Europejskiej na ten cel. Magazyny mają pozwolić na sprawniejsze wykorzystanie energii z odnawialnych źródeł.
Pieniądze pochodzą z programu Fundusze Europejskie dla Podlaskiego na lata 2021-2027. Pierwotnie planowano 50 mln zł na ten cel, ale kwotę zwiększono o 1 mln zł.
- Zwiększenie alokacji pozwoli przyspieszyć tempo wdrażania Funduszy Europejskich dla Podlaskiego, na czym nam jako instytucji zarządzającej bardzo zależy. Zaspokoi też potrzeby inwestycyjne większej liczby wnioskodawców - zauważa podlaski marszałek Łukasz Prokorym.
Zarząd województwa przyznał 14 dotacji na magazyny energii i ciepła w zróżnicowanej wysokości. Dostanie je 13 gmin oraz Związek Powiatowo-Gminny "Łomżyńskie Forum Samorządowe". Dotacja dla tego forum jest największa i wynosi ponad 15,5 mln zł.
Oprócz samorządów z łomżyńskiego forum pieniądze dostanie miasto Augustów oraz gminy:
- Goniądz,
- Dąbrowa Białostocka,
- Wyszki,
- Mońki,
- Grodzisk,
- Rajgród,
- Sokółka,
- Nowe Piekuty,
- Siemiatycze,
- Bielsk Podlaski,
- Michałowo,
- Hajnówka.
Niższe rachunki? To możliwe dzięki magazynom energii i ciepła
Przy takich inwestycjach jedno pytanie pojawia się od razu: czy dzięki nim będą niższe rachunki za energię? Bo przecież o to w tym przede wszystkim chodzi, poza opakowaną w - często tylko pozorną - troskę o środowisko naturalne.
Jak twierdzą producenci tego typu urządzeń, magazyn zwiększa autokonsumpcję energii elektrycznej, co oznacza, że większa część wyprodukowanej mocy jest zużywana na miejscu, zamiast być oddawana do sieci. A tym samym - tak: rachunki za prąd mogą zostać znacząco obniżone, co przekłada się na oszczędności.
Preferencyjne kredyty na inwestycje w OZE. Kto może je uzyskać?
Również na Podlasiu i również na inwestycje w OZE trafić ma kolejnych 55 mln zł. Pieniądze z funduszy unijnych przeznaczone są na preferencyjne pożyczki dla firm, klastrów energii i spółdzielni energetycznych w województwie. Pożyczek będzie udzielał Fundusz Wschodni, który wcześniej zawarł dwie umowy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w tej sprawie.
Kto może ubiegać się o preferencyjną pożyczkę? Przede wszystkim to szansa dla tych, którzy mieliby problemy z uzyskaniem komercyjnych kredytów na takie inwestycje. Wnioski o kredyt na OZE mogą składać:
- przedsiębiorcy,
- spółki komunalne z większościowym udziałem samorządów,
- członkowie klastrów energii,
- spółdzielnie energetyczne.
- To jest bardzo ważne, że w ramach pożyczki finansujemy inwestycje związane z budową mocy wytwórczych OZE, natomiast w ramach dotacji będziemy finansować magazyny energii cieplnej bądź elektrycznej - podkreśla prezes Funduszu Wschodniego Artur Piotrowski.
Maksymalna wysokość pożyczki, łącznie z dotacją, może wynieść do 3 mln zł. Nie jest potrzebny wkład własny, sfinansowane może być 100 proc. inwestycji brutto. Oprocentowanie kredytu ma wynosić 1,5 proc., a w przypadku podmiotów z obszarów zagrożonych marginalizacją będzie to 1 proc.
Budowa magazynu energii będzie finansowana w 50 proc. z dotacji. Pożyczka ma być spłacana przez 10 lat.
W Ciechanowie będą magazynowali energię w budynkach mieszkalnych i obiektach publicznych
Ciechanów pozyskał prawie 6 mln zł unijnego dofinansowania na zakup i montaż magazynów energii elektrycznej. Pojawią się one w 2025 r. w 8 obiektach użyteczności publicznej i w 162 budynkach mieszkalnych. To inwestycja w przyszłość, dzięki której - jak mówi prezydent Ciechanowa - "zyskają mieszkańcy, zyska miasto, zyska środowisko".
Dotację w wysokości niemal 6 mln zł przyznała władzom Ciechanowa Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych. Wsparcie pochodzi z Funduszy Europejskich dla Mazowsza. Cały projekt zakupu i montażu magazynów energii elektrycznej pochłonie ok. 7 mln zł, zatem dofinansowanie stanowi lwią część kosztów.
Instalacje zostaną zamontowane w 8 obiektach użyteczności publicznej i 162 budynkach mieszkańców, którzy w lutym i w marcu 2024 r. zgłosili się do programu.
Jak informuje ciechanowski samorząd, przedsięwzięcie będzie realizowane w 2025 r., a jego celem jest "zwiększenie autokonsumpcji energii elektrycznej produkowanej z odnawialnych źródeł energii". Urzędnicy zaznaczają z satysfakcją, że wniosek Ciechanowa o unijne dofinansowanie został najwyżej oceniony spośród wszystkich złożonych w ramach tego naboru.
- Dzięki pozyskanemu właśnie dofinansowaniu instalacja magazynów energii będzie opłacalna i da bardzo szybki zwrot w postaci oszczędności - ocenia prezydent Ciechanowa Krzysztof Kosiński.
Kosiński zwraca uwagę, że obecne regulacje prawne są niekorzystne dla osób, które posiadają panele fotowoltaiczne i wytwarzają odnawialną energię, "bo kiedy jej na bieżąco nie zużywają, to trafia ona do sieci".
Pożyczka z KPO na zieloną transformację trafiła do Puław
Dwie duże inwestycje związane z oczyszczaniem ścieków powstaną w Puławach za pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy. Pożyczka na preferencyjnych warunkach wyniesie ok. 7,5 mln zł. Wodociągi Puławskie podpisały w tej sprawie umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, który rozdziela fundusze na tzw. zieloną transformację.
Chodzi o ograniczenie zużycia energii elektrycznej w oczyszczalni ścieków, która – jak informuje prezes miejskich wodociągów - wytwarza największy ślad węglowy ze względu na to, że cała technologia oparta jest na poborze prądu elektrycznego.
- Będziemy tam budowali instalację fotowoltaiczną. To jest jeden z elementów, który ma doprowadzić w 2028 r. do neutralności energetycznej oczyszczalni. Naszym planem jest to, żeby w przyszłości oczyszczalnia była zakładem produkcyjnym - produkowała energię elektryczną, a nie ją zużywała - deklaruje prezes „Wodociągów Puławskich” Dariusz Dąbrowski.
Jak działa system pożyczek z KPO? Jakie oprocentowanie, na ile lat?
Pożyczka wspierająca zieloną transformację miast to instrument z KPO, z którego mogą korzystać m.in. jednostki samorządu terytorialnego i spółki komunalne. Mogą one składać wnioski na kwoty od 2 mln do 500 mln zł. Środki można przeznaczyć np. na inwestycje w tereny zielone czy termomodernizację i odnawialne źródła energii. Łączna pula tych pożyczek wynosi w skali kraju 40 mld zł.
Pożyczka jest udzielana na okres nawet do 20 lat. Jej oprocentowanie (w zależności od projektu i statusu podmiotu ubiegającego się o środki) wynosi od 0 do 1 proc. W przypadku części projektów możliwe jest też umorzenie 5 proc. kapitału pożyczki. Karencja w spłacie kapitału wynosi do 24 miesięcy od daty zakończenia realizacji inwestycji.
Pożyczka z KPO nie wiąże się z prowizją ani opłatami za jej udzielenie i obsługę. Może sfinansować do 100 proc. kosztów kwalifikowalnych netto (bez podatku VAT), z zastrzeżeniem posiadania zdolności kredytowej do jej spłaty.
