Muzeum Górnictwa Węglowego jest wspólną instytucją Urzędu Miasta Zabrze i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Obecnie jego głównym organizatorem jest samorząd miejski. Ale od kilku miesięcy nowe władze Zabrza dążą do pozbycia się 51 proc. udziałów w tej instytucji na rzecz samorządu wojewódzkiego.
Władze Zabrza chciały całkowicie pozbyć się udziałów w Muzeum Górnictwa Węglowego
Pod koniec sierpnia 2024 r. zabrzańscy radni podjęli uchwałę pozwalającą ekipie prezydent Agnieszki Rupniewskiej na działania, których finałem miało być oddanie w całości miejskich udziałów samorządowi wojewódzkiemu.
"Upoważnia się Prezydenta Miasta Zabrze do podjęcia działań zmierzających do zmiany organizatorów instytucji kultury pn. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu w taki sposób, ażeby jedynym organizatorem tej instytucji kultury pozostało Województwo Śląskie, a jednocześnie Miasto Zabrze przestało być organizatorem tej instytucji kultury z dniem 01.01.2025 r." - brzmiał fragment uchwały.
"Za" opowiedziało się 16 radnych, a "przeciw" było 6. W głosowaniu nie wzięło udziału 3 radnych. Po kwietniowych wyborach największy klub w Radzie Miasta tworzą radni Koalicji Obywatelskiej (11 mandatów).
- Zdecydowaliśmy się na to, żeby rozpocząć, zainicjować takie rozmowy z marszałkiem. Z jednej strony wiedząc, że muzeum rozwinęło się w ostatnich latach doskonale, natomiast, moim zdaniem, moja poprzedniczka niestety nie dogoniła i nasze miasto nie dogoniło tego poziomu, którego oczekują turyści odwiedzający Muzeum Górnictwa Węglowego - mówiła wówczas prezydent Agnieszka Rupniewska.
Powodem chęci przekazania udziałów władzom województwa są pieniądze. Mówiąc ściślej - ich brak w miejskiej kasie. Sięgający niemal 900 mln zł deficyt w budżecie Zabrza wymusza szukanie oszczędności. A roczne nakłady na utrzymanie Muzeum Górnictwa Węglowego sięgają 8 mln zł.
Radni sejmiku śląskiego zdecydowali, że nie chcą być jedynym gospodarzem muzeum
Ale poniedziałkowa (18 listopada 2024 r.) uchwała śląskiego sejmiku nie mówi o całkowitym przejęciu roli gospodarza muzeum. Umożliwia jedynie prowadzenie negocjacji zmierzających do przejęcia przez samorząd regionalny roli głównego organizatora muzeum.
- Kłopoty finansowe miasta skłaniają nas do tego, aby wziąć większą odpowiedzialność za Muzeum Górnictwa Węglowego. Województwo jest w przyzwoitej sytuacji finansowej, więc weźmiemy na siebie większy ciężar utrzymania muzeum - precyzuje śląski marszałek Wojciech Saługa.
Zgodnie z zapewnieniami marszałka samorząd miejski ma pozostać współorganizatorem placówki. W związku z tym być może konieczna będzie kolejna uchwała Rady Miasta w Zabrzu, która wcześniej umożliwiła negocjacje, ale w celu, powtórzmy to, przekazania MGW w całości w ręce Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Miejskie władze - przypomnijmy - chciały, by nastąpiło to od stycznia 2025 r.
Od 2013 do 2021 r. wydatki z budżetu województwa śląskiego na rzecz Muzeum Górnictwa Węglowego wzrosły z około trzech do dziewięciu mln zł rocznie.
Muzeum Górnictwa Węglowego to turystyczna perła. Nie tylko Śląska
Muzeum Górnictwa Węglowego utworzono w 1981 r. W 2013 roku, po połączeniu Zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego „Guido” z MGW, powstała jedna instytucja kultury. Jej organizatorami są Gmina Zabrze (51 proc.) i Województwo Śląskie (49 proc.).
W skład muzeum wchodzi także kompleks Sztolnia Królowa Luiza, który po kompleksowej rewitalizacji stał się obok kopalni „Guido” jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych Zabrza. Składa się on z wyrobisk kopalni „Królowa Luiza” oraz Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej. Z kolei kopalnia "Guido" to największa podziemna trasa turystyczna w skali europejskiej. Można ją zwiedzać na trzech poziomach 170, 320 i 355 metrów.